๐ Stress in je voordeel gebruiken: hoe je pieken en dalen in je hersenen slim inzet ๐
- Hicham El Sghiar
- 24 sep
- 4 minuten om te lezen
In deze blog ontdek je hoe de natuurlijke pieken en dalen in je hersenen ontstaan en hoe je stressgolven in je voordeel kunt gebruiken. Met inzichten uit de psychologie leer je stress herkennen als signaal, je energie beter beheren en sterker omgaan met uitdagingen.
Het ene moment voel je je super gefocust en energiek, het volgende moment lig je uitgeteld op de bank met een hoofd vol chaos. Stress. Waarom gebeurt dit? Waarom lijken onze hersenen soms op een rollercoaster die ons zonder waarschuwing van piek naar dal slingert? Het antwoord ligt in de biologie van stress. Onze hersenen werken niet als een constante, gestroomlijnde machine, maar als een systeem dat reageert op interne en externe prikkels. Stress komt niet alleen van deadlines en drukke dagen, maar ook van hoe je brein omgaat met emoties, verwachtingen en energiebeheer.
Wat stress รฉcht is en waarom je het nodig hebt
Stress is in de kern niets anders dan een oeroud beschermingsmechanisme. Zodra je hersenen druk of gevaar waarnemen, komen hormonen zoals cortisol en adrenaline vrij. Je hartslag stijgt, je ademhaling versnelt en je spieren spannen zich aan. Voor onze voorouders was dit noodzakelijk om te vluchten voor een tijger. Vandaag betekent het dat dezelfde reactie optreedt bij een overvolle mailbox of een gespannen gesprek met je baas.
Er bestaat een belangrijk verschil tussen gezonde en ongezonde stress. Gezonde stress, ook wel eustressย genoemd, helpt je om scherp te blijven en prestaties te leveren. Denk aan de spanning voor een presentatie of de adrenaline voor een sportwedstrijd. Chronische stress daarentegen put je lichaam uit en kan leiden tot slapeloosheid, spanning en uiteindelijk burn-outklachten. In mijn trajecten rond burn-out coachingย werk ik vaak samen met cliรซnten om dit onderscheid te leren voelen. Niet te veel stress is meestal het probleem, maar te weinig herstel.
De golven van stress in je brein
Stress is niet lineair. Het fluctueert, vaak op manieren die je niet verwacht. Soms voel je je hyperproductief en kun je bergen werk verzetten, en andere dagen lijkt zelfs de simpelste taak onmogelijk. Dit komt door de natuurlijke cycli van je zenuwstelselย en de manier waarop je hersenen omgaan met prikkels.
Drie fasen van de stresscyclus:
De alarmfaseย (Het โHelp, een tijger!โ-moment)
Je lichaam reageert onmiddellijk op een stressor.
Adrenaline en cortisol pieken, je hartslag versnelt, je bloeddruk stijgt.
Je voelt je gefocust en energiek, klaar om actie te ondernemen.
De weerstandsfaseย (Het โIk kan dit aanโ-moment)
Je lichaam probeert terug te keren naar balans.
Als de stress aanhoudt, blijf je op een hoog activiteitsniveau, maar je energie begint af te nemen.
Dit is het punt waarop je denkt: โIk ben nog okรฉโฆ toch?โ
De uitputtingsfaseย (Het โIk ben geslooptโ-moment)
Je reserves zijn op.
Je voelt je fysiek en mentaal leeg, concentratie daalt, motivatie verdwijnt.
Dit is wanneer je โburn-out-achtigeโ symptomen begint te ervaren.
Het probleem is dat veel mensen te lang in de weerstandsfase blijven hangen. Koffie, wilskracht en doorzettingsvermogen houden hen overeind, maar op den duur neemt het lichaam zelf het roer over. Het klapt de deur dicht en dwingt je tot stilstand. Precies daar ligt de sleutel: leren luisteren vรณรณrdat het zover komt. In mijn mindfulness coachingย leer ik cliรซnten hoe ze de signalen van hun zenuwstelsel eerder oppikken, zodat herstel geen achterafreactie wordt maar een bewuste keuze.
Hoe je stressgolven kunt leren gebruiken
Nu je weet dat stress komt en gaat in golven, is het tijd om te leren hoe je deze golven kunt surfen in plaats van erdoor overspoeld te worden.
1. Gebruik โDe Stressthermometerโ
Beoordeel jezelf regelmatig op een schaal van 1 tot 10:
1-3:ย Lage stress โ Prima! Focus op je doelen en groei.
4-6:ย Matige stress โ Gebruik ademhalingstechnieken en korte pauzes.
7-10:ย Hoge stress โ Tijd om direct te herstellen!
Tip:ย Wacht niet tot je op een 9 of 10 zit voordat je actie onderneemt.
2. Maak Pauzes Een Prioriteit
Je kunt niet continu in de weerstandsfase blijvenย zonder consequenties. Het nemen van geplande rustmomenten voorkomt dat je in de uitputtingsfase belandt.
Technieken om jezelf te โresettenโ:
โ๏ธ De Pomodoro-techniekย โ 25 minuten werken, 5 minuten rust.
โ๏ธ 90-minuten cycliย โ Werken in blokken van 90 minuten, 20 minuten herstel.
โ๏ธ Ademhalingsoefeningenย โ De 4-7-8 methode om stress te verlagen.
3. Gebruik Stress als Een Motivator
Wist je dat stress je juist sterker kan maken? Dit heet het โhormetische effectโ, waarbij kleine hoeveelheden stress je helpen om veerkrachtiger te worden.
Hoe?
โ๏ธ Koude douchesย โ Helpen je zenuwstelsel om beter om te gaan met stress.
โ๏ธ Regelmatig uit je comfortzone stappenย โ Train je hersenen om stress als uitdaging te zien in plaats van als dreiging.
โ๏ธ Mindset shiftย โ Zeg niet โIk ben gestrestโ, maar โIk ben opgeladen en klaar om te presterenโ.
Persoonlijke noot als coach
Ook ik ken dit mechanisme van binnenuit. Toen ik mijn eerste trajecten startte, voelde ik telkens de spanning: โBen ik wel goed genoeg?โย Lange tijd probeerde ik die stress weg te drukken, totdat ik leerde zien dat die spanning juist liet zien dat het voor mij belangrijk was. In plaats van stress te bevechten, begon ik die energie te gebruiken om me voor te bereiden, om scherper aanwezig te zijn en om cliรซnten beter te begeleiden. Sindsdien leer ik anderen hetzelfde: niet langer stress zien als vijand, maar als bondgenoot die richting geeft.
stress als bondgenoot
Stress is niet je vijandย โ het is een natuurlijk mechanisme dat je kan helpen, zolang je begrijpt hoe het werktย en leert om ermee samen te werken. In plaats van je af te vragen โHoe stop ik stress?โ, vraag jezelf โHoe werk ik met mijn stress in plaats van ertegen?โ
โ Erken dat stress in golven komt
โ Creรซer herstelmomenten vรณรณrdat je uitgeput raakt
โ Zie stress als een kans om te groeien
En check deze video eens: psychologe Kelly McGonigal laat zien hoe stress je vriend kan worden en waarom dat je leven kan veranderen.
Klaar om stress om te zetten in kracht?
Wil jij stress niet langer zien als je vijand, maar als een krachtbron voor groei en focus? Bij Klarvida Coachingย leer je omgaan met stress, perfectionisme en prestatiedruk op een manier die werkt voor jouw hoofd รฉn hart.
๐ฉ Boek hier je Gratis kennismaking
Lees ook:
Opmerkingen